Beth dylech chi ei wneud os ydych chi wedi dioddef camymddygiad rhywiol?

Mae gan Brifysgol Abertawe ymagwedd dim goddefgarwch at gamymddygiad rhywiol.

Ddiffinnir camymddygiad rhywiol o dan bolisi'r Brifysgol fel a ganlyn:

'Camymddygiad cyffredinol o natur rhywiol gan fyfyrwyr sy'n cynnwys (ond heb fod yn gyfyngedig i'r canlynol) trais, aflonyddu rhywiol, ymosodiad rhywiol, sylwadau anllad/anweddus etc. Nid yw'r rhestr hon yn un gynhwysfawr a gellir ystyried bod "unrhyw ymddygiad o natur rywiol heb gydsyniad" yn gamymddygiad rhywiol.'

Nid yw unrhyw fath o gamymddygiad rhywiol byth yn dderbyniol.

Ble i ddechrau

Pan fydd digwyddiad, gall hyn achosi gofid a dryswch ynghylch beth i'w wneud nesaf. Rydym wedi casglu peth gwybodaeth ynghylch eich opsiynau a'r camau nesaf i'w cymryd isod os byddwch chi'n profi camymddygiad rhywiol.

Ar unwaith ar ôl y digwyddiad

Os ydych chi'n meddwl eich bod chi neu rywun arall mewn perygl o hyd, ffoniwch Diogelwch yr heddlu neu'r campws.

Os nad ydych chi mewn perygl, dewch o hyd i rywle sy'n ddiogel ac yn gynnes a ffonio rhywun rydych chi'n ymddiried ynddo i'ch cefnogi chi e.e. ffrind, aelod o’r teulu. Os ydych chi yn un o'r neuaddau preswyl, gallech chi gysylltu â’ch Cynorthwy-ydd Bywyd Preswyl os nad ydych chi am ffonio'ch ffrindiau na'ch teulu.

Os nad ydych chi'n teimlo'n gyfforddus yn ffonio'r heddlu, gallwch chi ffonio Canolfan Cyfeirio Ymosodiadau Rhywiol New Pathways yn 01685 379 310, neu, os yw tu allan i oriau arferol, ffoniwch 07423 437020, neu gallwch chi gyfeirio eich hun. Ffurflenni Cyfeirio - New Pathways

Cadw tystiolaeth

Er y gall hyn fod yn anghyfforddus, mae'n hynod bwysig eich bod chi'n cadw tystiolaeth a allai helpu'r heddlu wrth iddynt wneud eu hymchwiliadau os ydych chi'n dewis rhoi gwybod i'r heddlu. Hyd yn oed os ydych chi'n penderfynu yn y fan a'r lle nad ydych chi am roi gwybod i'r heddlu, mae'n bwysig bod gennych chi'r opsiwn hwn yn y dyfodol.

I gadw tystiolaeth nes bod yr heddlu'n cyrraedd neu nes i chi fynd i Ganolfan Cyfeirio Ymosodiadau Rhywiol, peidiwch â gwneud y canlynol:

Defnyddio’r toiled neu daflu dillad isaf neu gynnyrch mislif
Ymolchi, cael cawod neu fath, neu eillio
Golchi eich dwylo
Tynnu, golchi, taflu neu ddinistrio dillad roeddech chi’n eu gwisgo neu lieiniau gwely a thyweli a ddefnyddiwyd ar adeg y digwyddiad neu ar ôl y digwyddiad
Yfed na bwyta unrhyw beth, gan gynnwys meddyginiaeth nad yw’n hanfodol
Glanhau eich dannedd
Smygu
Tarfu ar y lleoliad na chaniatáu i bobl eraill/anifeiliaid ddod i’r ardal lle bu’r digwyddiad, pan fo’n bosib.

Dylid cadw tystiolaeth nad yw’n ddiriaethol megis negeseuon testun perthnasol, negeseuon ar y cyfryngau cymdeithasol ac e-byst.

Os ydych chi’n meddwl bod unrhyw fath o gyffur wedi cael ei roi i chi, y peth gorau i’w wneud yw cael eich profi o fewn 24 awr.
Os oes angen atal cenhedlu brys arnoch chi, dylech chi gymryd y feddyginiaeth o fewn 72 awr.
Os hoffech chi gymryd cyffuriau atal HIV, dylech chi gymryd y feddyginiaeth o fewn 36 awr.

Rhoi gwybod am ddigwyddiad

Y Brifysgol

Os ydych chi wedi profi neu weld digwyddiad o gamymddygiad rhywiol, dylech chi ystyried rhoi gwybod i ni drwy Adrodd a Chymorth.

Mae Adrodd a Chymorth yn eich galluogi chi i roi gwybod am ddigwyddiad neu ddigwyddiadau'n ddienw. Fel arall, gallwch chi ofyn am siarad ag ymgynghorydd. Nid yw siarad ag ymgynghorydd yn golygu eich bod chi'n cyflwyno adroddiad ffurfiol i'r Brifysgol o reidrwydd ond mae'n eich galluogi chi i gael mynediad at gyngor a chymorth i chi neu rywun arall. Byddwch chi'n cael eich cyfeirio at wybodaeth am gymorth, polisïau, arweiniad ac ymgyrchoedd mewnol ac allanol. Yna, gallwch chi benderfynu a ydych chi am gyflwyno adroddiad ffurfiol a byddwn ni'n eich cefnogi gyda hyn.

Yr heddlu

Gallwch chi roi gwybod i'r heddlu am ddigwyddiad ar unrhyw adeg drwy ffonio 101 neu 999 mewn argyfwng. Cofiwch, does dim gwahaniaeth pryd digwyddodd y camymddygiad, does dim rhaid iddo fod yn ddiweddar i chi roi gwybod amdano.

Mae gan yr heddlu swyddogion sydd wedi'u hyfforddi'n arbennig a byddwch chi'n cael eich cyfeirio atynt gan ddibynnu ar eich sefyllfa.

Ceisio cymorth gan sefydliad arall

Efallai eich bod chi'n ansicr a ydych chi am roi gwybod am y digwyddiad yn ffurfiol. Neu efallai nad ydych chi am wneud hyn o gwbl. Os byddwch chi'n canfod eich hun yn y sefyllfa hon, mae opsiynau ar gael i chi.

Gallwch chi ymweld â Chanolfan Cyfeirio Ymosodiadau Rhywiol (SARC) lleol - mae'r un agosaf yn Abertawe. Mae'r canolfannau hyn wedi'u hariannu gan Iechyd y Cyhoedd a gallant gynnig gwasanaethau gan gynnwys archwiliadau fforensig, gwasanaethau meddygol a mynediad at wasanaethau iechyd rhywiol. Os byddwch chi'n penderfynu'n ddiweddarach eich bod chi am roi gwybod i'r heddlu am y digwyddiad, gellir defnyddio'r dystiolaeth o archwiliad fforensig sy'n cael ei chadw gan SARC.

Yn ogystal â hynny, mae gan ganolfannau SARC fynediad at wasanaethau cwnsela i'ch cefnogi chi ar ôl y digwyddiad.

Dewis peidio â chymryd camau

Does dim rhaid i chi roi gwybod os ydych chi wedi profi camymddygiad rhywiol. Mae gan bawb amgylchiadau unigryw a ffyrdd unigryw o ddod dros rywbeth. Yn y pen draw, chi sy’n penderfynu beth i’w wneud.

Fodd bynnag, os ydych chi'n meddwl y bydd angen cymorth arnoch chi, mae pobl sy'n gallu gwrando arnoch chi. Er enghraifft, gall therapydd ddarparu cymorth nad yw'n feirniadol mewn lle cyfrinachol. Gwnewch yn siŵr eich bod chi'n teimlo'n gyfforddus ac yn ymddiried yn y person rydych chi'n siarad ag ef neu hi (ni waeth a yw'n broffesiynol neu beidio).

Fel arall, efallai y byddai darllen a chlywed straeon pobl eraill am eu profiadau o drais rhywiol – boed hynny drwy'r cyfryngau, fel rhan o grŵp therapi neu drwy fforwm ar-lein – yn eich helpu chi i deimlo'n llai unig ac efallai byddwch chi'n darganfod dulliau ymdopi sy'n gweithio i chi.